Oszustwo internetowe objawia się na wiele sposobów — od fałszywych sklepów internetowych, przez podejrzane wiadomości SMS, po oszustwa telefoniczne i internetowych przestępców wysyłających linki prowadzące do fałszywych stron. Tego typu schematy mają na celu wyłudzenie pieniędzy, wyłudzanie danych, numerów kart płatniczych lub danych logowania.
Jeśli padłeś ofiarą oszustwa internetowego lub masz podejrzenie popełnienia przestępstwa, jak najszybciej zabezpiecz dowody — wykonaj zrzuty ekranu, zapisz rozmowy i e-maile od nieuczciwego sprzedawcy czy internetowych oszustów. W przypadku podejrzanych transakcji natychmiast powiadom bank. Warto też zainstalować lub zaktualizować programy i zapory antywirusowe, aby zabezpieczyć urządzenie przed złośliwym oprogramowaniem.
2. Gdzie zgłosić oszustwo internetowe? – instytucje i opcje aplikacji mobywatel
Każde zgłoszenie się liczy — oto, gdzie możesz to zrobić:
Najbliższa jednostka policji – złóż zawiadomienie osobiście lub poprzez internetowy formularz dostępny na stronie policji. To ważny krok w sprawie przestępstw w sieci.
Formularz zgłoszeniowy CERT Polska – zgłoś przypadek przestępstw internetowych, zwłaszcza te związane z phishingiem lub złośliwym oprogramowaniem.
Urzęd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) – dotyczy to działań nieuczciwego sprzedawcy lub naruszenia praw konsumenta przy usługach cyfrowych.
Możesz też skorzystać z wzoru zgłoszenia w aplikacji mobilnej mObywatel – bardzo szybki sposób na zgłoszenie incydentu w zakresie cyberbezpieczeństwa.
3. Internetowi przestępcy atakują– oszustwa na OLX i inne platformy
Wiele prób oszustw pojawia się na popularnych platformach handlowych. Oszuści korzystają z metod typu „wysyłka za pobraniem”, podszywają się pod znane marki, wysyłają fałszywe linki do delivery.olx.pl, które prowadzą do phishingu. Kliknij i sprawdź ten artykuł, żeby poznać więcej szczegółów i dowiedzieć się gdzie zgłosić oszustwo OLX ←
Strony takie często prowadzą do wyłudzenia danych bankowych, a ofiara ponosi straty. OLX oferuje narzędzia zgłoszeniowe na swojej stronie, a dodatkowo warto zgłosić sprawę na policję czy do CERT.
4. Jak odzyskać pieniądze i ograniczyć szkody
Jeśli doszło do transakcji w wyniku oszustwa internetowego, które zakwestionował bank lub które wyglądają podejrzanie, postaraj się odzyskać środki jak najszybciej — kontakt z bankiem to priorytet. Równolegle złóż oficjalne zgłoszenie incydentu na policji i do odpowiednich instytucji. Warto też złożyć reklamację lub zgłoszenie do platformy, na której doszło do oszustwa — to może uchronić innych użytkowników.
W niektórych przypadkach można też spróbować skorzystać z pomocy prawnika lub rzecznika praw konsumenta, zwłaszcza gdy oszustwo wiąże się z dużą kwotą lub naruszeniem praw.
5. Jak chronić się przed kolejnymi próbami oszustwa
Aby nie zostać kolejną ofiarą cyberprzestępców, warto wdrożyć kilka dobrych praktyk:
Zawsze sprawdzaj adres strony — linki zewnętrzne to czerwone światło i moga prowadzić do fałszywych stron internetowych.
Nigdy nie podawaj danych karty płatniczej na podejrzanych stronach lub w mailach.
Korzystaj ze sprawdzonych metod płatności (np. PayPal, systemy bankowe).
Zadbaj o zabezpieczenie konta — stosuj oprogramowanie antywirusowe, silne hasła i 2FA by nie stać się ofiarą oszusta internetowego.
Aktualizuj system i aplikacje w telefonie lub komputerze.
Zachowaj czujność i zawsze myśl dwa razy, zanim klikniesz link, odeślesz pieniądze lub wpiszesz dane osobiste.