Ransomware to jedna z najbardziej destrukcyjnych form złośliwego oprogramowania, które blokuje dostęp do danych użytkownika lub całego systemu. To rodzaj złośliwego oprogramowania, który szyfruje pliki ofiary, a następnie żąda zapłaty – zwykle w kryptowalucie – za ich odblokowanie. Oprogramowanie ransomware może infekować zarówno komputery osobiste, urządzenia mobilne, jak i serwery, powodując ogromne straty finansowe. Po zainfekowaniu urządzenia często wyświetla komunikat z żądaniem okupu, informując, że przywrócenie danych będzie możliwe dopiero po jego zapłacie.
Jak działa ransomware?
Podczas prawidłowo przeprowadzonego ataku wymuszeniowym, cyberprzestępcy dostają się do systemu, wykorzystując luki w zabezpieczeniach, wiadomości e-mail, podejrzane linki, niepewnego źródła pliki lub zainfekowane dyski USB. Po uruchomieniu złośliwego pliku, szyfrujące oprogramowanie zaczyna szyfrowanie plików – dokumentów, zdjęć, baz danych czy arkuszy Microsoft Office. Gdy proces zaszyfrowania dobiegnie końca, ransomware blokuje dostęp do systemu i wyświetla wiadomość o konieczności zapłaty. Zapłacenie okupu jednak nie gwarantuje odzyskania danych, ponieważ tylko sprawcy posiadają klucz prywatny lub klucz deszyfrujący, niezbędny do ich odblokowania. Co gorsza, w wielu przypadkach po wpłacie okupu ofiara i tak nie odzyskuje swoich plików, a jej komputer może zostać ponownie zaatakowany w przyszłości.
Skutki ataków ransomware
Zagrożenia ransomware są poważne zarówno dla firm, jak i indywidualnych użytkowników. Złośliwy program może doprowadzić do niszczenia danych, kradzieży poufnych danych, a także całkowitego unieruchomienia systemu operacyjnego. W przypadku zaszyfrowanych plików odzyskanie informacji bez posiadania klucza deszyfrującego jest praktycznie niemożliwe.
Niektóre mobilne oprogramowanie ransomware zamiast szyfrować pliki, blokuje przeglądarki internetowe lub ekran urządzenia, żądając „mandatu” za rzekome przestępstwo. W takiej sytuacji należy pamiętać – nie płać okupu. Zgłoś sprawę odpowiednim organom ścigania, które współpracują z agencjami rządowymi w celu zwalczania ataków ransomware i kolejnych ataków tego typu.
Jak usunąć złośliwe oprogramowanie ransomware?
Jeśli Twój komputer lub telefon został zainfekowany, nie panikuj. Odłącz urządzenie od sieci i uruchom je w trybie awaryjnym. Następnie użyj oprogramowania antywirusowego lub specjalnego narzędzia do usuwania złośliwego oprogramowania. Dobry program antywirusowy potrafi wykryć i usunąć złośliwe oprogramowanie, zanim zdąży ono rozprzestrzenić się dalej.
Warto zainstalować również oprogramowanie do ochrony przed ransomware, które monitoruje zachowanie systemu i reaguje na zaawansowanych ataków. Pomocne są także funkcje uczenia maszynowego i proaktywne zabezpieczenia, które analizują potencjalne zagrożenia w czasie rzeczywistym i blokują szkodliwe oprogramowanie, zanim spowoduje szkody.
Jak chronić się przed ransomware?
Najlepszym sposobem ochrony przed atakami ransomware jest regularne tworzenie kopii zapasowej danych – najlepiej na odłączonych nośnikach lub w chmurze. Dzięki temu nawet po infekcji możliwe będzie odzyskanie danych bez potrzeby płacenia okupu.
Stosuj oprogramowanie antywirusowe, aktualizuj system Windows, system Android i wszystkie aplikacje, nie otwieraj podejrzanych załączników e-mail i nie klikaj w podejrzane linki. Zawsze pobieraj programy tylko z zaufanych źródeł, a przy logowaniu włącz uwierzytelnianie wieloskładnikowe.
Zadbaj też o ochronę punktów końcowych w swojej sieci – każdy komputer, serwer czy telefon może stać się bramą dla malware.
